Na początek wyjaśnijmy sobie dwa - często mylnie stosowane - pojęcia:

1) uznanie zagranicznego orzeczenia sądowego w sprawie rozwiązania małżeństwa przez rozwód, w Polsce
 
Oraz
 
2) rejestracja zagranicznego wyroku orzekającego rozwód w polskich aktach stanu cywilnego. 
 
"Rozwodowe Wyroki" zagraniczne - uznawane są w Polsce z mocy prawa, niezależnie od tego czy zostały wydane przez sąd państwa Unii Europejskiej czy też państwa spoza niej.
 
Różni się jedynie podstawa prawna takiego uznania oraz okres, od którego owo uznanie z mocy prawa zaczęło w Polskim wymiarze prawnym obowiązywać, i tak:
 
Wyroki rozwodowe wydane przez sądy państw członkowskich UE od 1 maja 2004 roku są bezpośrednio uznawane przez polskie władze i podlegają jedynie procedurze rejestracji – którą można przeprowadzić w Polsce w urzędzie stanu cywilnego (podstawa prawna: Rozporządzenie Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 roku dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej).
Wyroki rozwodowe wydane przez sądy państw niebędących członkami UE od dnia 1 lipca 2009 roku są także bezpośrednio uznawane przez polskie władze i podlegają jedynie procedurze rejestracji – którą można przeprowadzić w Polsce w urzędzie stanu cywilnego (podstawa prawna: art. 1145 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego).
Wyroki rozwodowe wydane przez sądy państw członkowskich UE przed 1 maja 2004 roku lub przez sądy pozostałych państw przed 1 lipca 2009 roku mogą zostać uznane na terytorium RP tylko w wyniku przeprowadzenia postępowania w sądzie okręgowym, właściwym ze względu na obecne lub ostatnie miejsce zameldowania, a jeśli żadna ze stron nie zamieszkuje w Polsce - w Sądzie Okręgowym w Warszawie, VI Wydział Rodzinny Odwoławczy.
Od tej zasady są wyjątki.
 
Zgodnie z art. 1146 k.p.c. orzeczenie nie podlega uznaniu, jeżeli:
nie jest prawomocne w państwie, w którym zostało wydane;
zapadło w sprawie należącej do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich;
pozwanemu, który nie wdał się w spór co do istoty sprawy, nie doręczono należycie i w czasie umożliwiającym podjęcie obrony pisma wszczynającego postępowanie;
strona w toku postępowania była pozbawiona możności obrony;
sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami zawisła w Rzeczypospolitej Polskiej wcześniej niż przed sądem państwa obcego;
jest sprzeczne z wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu polskiego albo wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu państwa obcego, spełniającym przesłanki jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej, zapadłymi w sprawie o to samo roszczenie między tymi samymi stronami;
uznanie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).
Jeżeli Kierownik Stanu Cywilnego odmówi dokonania wpisu do akt stanu cywilnego, orzeczenia organu państwa obcego, zawiadomi Cię  (lub Twojego pełnomocnika) pisemnie o przyczynach odmowy, informując o przysługującym prawie zwrócenia się do sądu powszechnego o rozstrzygnięcie, czy orzeczenie organu państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu.
 
Wtedy będziesz zmuszony wnieść "WNIOSEK O UZNANIE ZAGRANICZNEGO ORZECZENIA ROZWODOWEGO" do właściwego sądu, wnosząc opłatę stałą w kwocie 300 zł;a jeśli któraś ze stron jest obcokrajowcem - również zaliczkę na koszty tłumaczenia korespondencji dla uczestnika postępowania przez tłumacza przysięgłego: ok. 300zł.
 
Do tej pory wyroki rozwodowe orzeczone przez sąd w Wielkiej Brytanii, rejestrowane były na podstawie prawa Unii Europejskiej, a co za tym idzie do wniosku skierowanym do Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego na odpowiednim formularzu dołączyć trzeba było:
 
Odpis orzeczenia sądu zagranicznego (Form D37/D537 is your decree absolute/final order),
zaświadczenie zgodne z art. 39 Rozporządzenia (WE) dotyczące orzeczeń w sprawach małżeńskich ( generowanie formularza:  https://e-justice.europa.eu/contentmatrimonialmattersandmattersofparentalresponsibilityforms-271-en.do)
urzędowe tłumaczenie na język polski w/w dokumentów dokonane przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula
ewentualnie pełnomocnictwo i opłatę od pełnomocnictwa (za wyjątkiem pełnomocnictw udzielonych małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu, które zwolnione są z opłaty skarbowej)
opłatę skarbową za wpisanie wyroku rozwodowego – 11 zł
Owo zaświadczenie z art. 39 Rozporządzenia (WE) dotyczące orzeczeń w sprawach małżeńskich - to w UK "Form D180: Concerning judgments in matrimonial matters", której wydanie kosztuje 60 GBP.
 
Rozwód orzeczony w UK po Brexicie - będzie orzeczeniem wydanym w kraju spoza Unii Europejskiej i jako taki do rejestracji w polskich aktach stanu cywilnego wymagał będzie: 
 
wniosku do Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego na odpowiednim formularzu wraz z
odpisem orzeczenia sądu o rozwodzie, z klauzulą prawomocności (Form D37/D537 is your decree absolute/final order),
dokument stwierdzający, że orzeczenie jest prawomocne, (tylko w przypadku, gdy prawomocność nie wynika z orzeczenia),
jeżeli orzeczenie zapadło zaocznie - dokument stwierdzający, że zawiadomienie wszczynające postępowanie zostało skutecznie doręczone stronie pozwanej lub dokumentu wskazującego, że strona przeciwna jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem
urzędowe tłumaczenie na język polski w/w dokumentów dokonane przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula
ewentualnie pełnomocnictwo i opłatę od pełnomocnictwa (za wyjątkiem pełnomocnictw udzielonych małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu, które zwolnione są z opłaty skarbowej)
opłatę skarbową za wpisanie wyroku rozwodowego – 11 zł.
Podanie składa się w Urzędzie Stanu Cywilnego miejsca sporządzenia aktu małżeństwa:

1. osobiście lub przez osobę upoważnioną.
2. drogą pocztową - podanie winno zawierać notarialne potwierdzenie podpisu wnioskodawcy.
3. Z zagranicy - za pośrednictwem konsula RP.

Termin i sposób załatwienia:
 
Bez zbędnej zwłoki
do 2 miesięcy - sprawy wymagające postępowania wyjaśniającego.
W tej sytuacji wnioskujący o rejestrację wyroku rozwodowego wydanego przez sąd w UK, zaoszczędzą opłatę 60 GBP tytułem opłaty od Formularza D180.
 
Oczywiście zaznaczyć należy, że ponieważ negocjacje Wielkiej Brytani z Unią wciąż trwają, kiedy ten artykuł jest pisany, powyższy stan będzie miał zastosowanie po Brexicie, ale tylko jeśli nie będzie innych postanowień.
 
Z poważaniem
R.Pr. Agata Mazur