W. Brytania/ Polka ze zdjęcia IPN zostanie pochowana w Londynie

Zdjęcie archiwum IPN

Maria Barr, kobieta z archiwalnej fotografii IPN, której tożsamość ustalono dzięki zaangażowaniu badaczy i pasjonatów historii, zostanie pochowana na londyńskim cmentarzu Gunnersbury, w grobie jej drugiego męża, a nie w grobie rodziców, jak do tej pory przypuszczano.

To otwiera możliwość szybszej renowacji zaniedbanego grobowca rodziców Marii Barr, którą po jego odnalezieniu obiecał prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek.

Maria Barr zmarła w 2018 r. w Chichester w południowej Anglii, a rok później zmarł tam jej syn z drugiego małżeństwa, Marek Grabowski. Ale urny z ich prochami nie zostały jeszcze złożone w grobie. Stanie się tak, gdy umożliwi to sytuacja epidemiczna.

Prochy zostaną złożone w grobie Stanisława Grabowskiego, drugiego męża Barr, na londyńskim cmentarzu Gunnersbury, a nie na katolickim cmentarzu św. Marii na Kensal Green w grobowcu jej rodziców, poinformował PAP Tomasz Muskus, polonijny badacz historii, który odnalazł ten drugi grób.

Grobowiec rodziców Barr jest bardzo zaniedbany, a prezes IPN obiecał jego renowację. Ponieważ jednak to nie tam będą złożone urny, będzie można przystąpić do prac szybciej, gdy tylko zostanie to uzgodnione z żyjącymi członkami rodziny.

Ojciec Marii Barr Benedykt Chłusewicz był pułkownikiem wojska II Rzeczypospolitej, jednym z dowódców w bitwie o Narwik w 1940 r., a potem znaczącą postacią polskiej emigracji w Londynie. Zmarł w Londynie w 1951 r. W tym samym grobie pochowane są także jego żona Zofia, która zmarła w 1979 r., oraz jego teściowa Maria Izycka-Herman.

W niedzielę, 14 marca, IPN zamieścił w mediach społecznościowych wykonane w Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej zdjęcie przedstawiające młodą kobietę w polskim mundurze z prośbą o pomoc w jej zidentyfikowaniu.

Dzięki zaangażowaniu badaczy i pasjonatów historii, zarówno z Polski, jak i z Wielkiej Brytanii już następnego dnia udało się ustalić, że zdjęcie przedstawia 20-letnią wówczas Marię Barr, a wykonane zostało w Londynie w czerwcu 1943 r., gdy odbierała z rąk króla Jerzego VI odznaczenie przyznane jej mężowi, wówczas jeszcze uznawanemu za zaginionego. Philip Rex Barr, który miał polskie korzenie, był pilotem, dowódcą jednostki w 107. Dywizjonie RAF i zginął w listopadzie 1942 r. nad Belgią, gdzie jest pochowany.

Zdołano także odtworzyć przedwojenne i wojenne losy Barr oraz części jej najbliższej rodziny. Urodziła się w 1923 r. w Grodnie, do szkoły chodziła w Wilnie, a męża poznała w 1940 r. na polskim statku, którym był on ewakuowany po upadku Francji. W grudniu 1941 r. pobrali się w katolickim kościele w Glasgow.

W czasie, gdy wykonane zostało zdjęcie Maria Barr pracowała w placówce Polskiego Czerwonego Krzyża w Edynburgu. Śmierć Barra oficjalnie stwierdzono w 1946 r. W kwietniu 1947 r. w Londynie Maria wyszła po raz drugi za mąż, za uczestnika wojny obronnej w 1939 r. i cenionego później w Wielkiej Brytanii architekta Stanisława Grabowskiego. W następnym roku urodził się ich syn Marek. O ile sporo wiadomo o działalności zawodowej męża Marii oraz jej syna, który był nauczycielem, to nie udało się na razie wyjaśnić, czym się zajmowała Maria.

Maria Barr-Grabowska zmarła w 2018 r. - w wieku 95 lat - 14 lat po swoim mężu. W Chichester nadal mieszka jej synowa, która jest z pochodzenia Włoszką. Maria Barr-Grabowska miała trójkę wnuków i piątkę prawnuków.

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)

Author’s Posts