Wielka Brytania zawarła we wtorek przejściową umowę o wolnym handlu z Norwegią i Islandią, która zapewnia utrzymanie handlu na obecnych zasadach po zakończeniu okresu przejściowego po brexicie.

Będzie ona obowiązywać do czasu zakończenia negocjacji i wejścia w życie kompleksowej umowy o wolnym handlu między Wielką Brytanią a trzema państwami będącymi jednocześnie członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, czyli Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Taka umowa ma wejść w życie w 2021 r.

Umowa przejściowa dotyczy handlu towarami i zapewnia, że 95 proc. wymiany towarowej z Norwegią i ponad 90 proc. z Islandią będzie się odbywało bez ceł, na takich samych warunkach jak obecnie. Wartość brytyjskiej wymiany handlowej z Islandią i Norwegią wyniosła w ubiegłym roku 27 miliardów funtów, z czego ponad 20 miliardów funtów przypadło na towary.

Jak podkreślił brytyjski rząd, umowa zapewnia, że brytyjskie firmy nadal będą mogły bez cła sprzedawać swoje produkty przemysłowe na norweskim i islandzkim rynku, z kolei brytyjscy konsumenci będą mogli korzystać z faktu, że produkty z tych dwóch krajów nie są objęte cłami. Wskazano, że np. 30 proc. brytyjskiego importu filetów rybnych w zeszłym roku pochodziło z Islandii.

Bez tego porozumienia, gdyby od 1 stycznia handel obywał się na ogólnych zasadach Światowej Organizacji Handlu, cła na towary importowane z Islandii i Norwegii mogłyby wzrosnąć o około 65 mln funtów.

Wielka Brytania w ciągu ostatnich dwóch lat zawarła umowy handlowe z ponad 50 państwami, z którymi obroty handlowe mają łączną wartość prawie 200 miliardów funtów rocznie. Jednak krytycy premiera Borisa Johnsona wskazują, że większość z tych umów jedynie powiela postanowienia z porozumień zawartych przez UE, a nadal nie ma pewności, czy przed końcem roku uda się zawrzeć najważniejszą umowę - właśnie z UE, która odpowiada za około połowę brytyjskich obrotów handlowych. Bez tej umowy od 1 stycznia 2021 r. w handlu między nimi zaczną obowiązywać cła i inne bariery.

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)