Zgodnie z zapisem art. 9 ust. 1d Ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników dokonanie przez podatnika aktualizacji danych jest jego obowiązkiem.
Naruszenie wskazanego wyżej obowiązku stanowi wykroczenie skarbowe z art. 81 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, z późn. zm.), zgodnie z którym podatnik lub płatnik, który wbrew obowiązkowi nie dokonuje zgłoszenia identyfikacyjnego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
ZAP-3 to formularz służący do aktualizacji swoich danych w Urzędzie Skarbowym. Można go wysłać listem, dostarczyć osobiście lub za pomocą internetu - jeśli masz "Profil Zaufany".
W jakich przypadkach osoby fizyczne podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów ?
Zgodnie z polską ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 3 ust. 1a)polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
 
Za taką osobę będziesz uznany jeśli:
 
1) przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym
 
lub
 
2) posiadasz ośrodek interesów życiowych (osobistych lub gospodarczych) w Polsce.
 
Spójnik „lub” wskazuje, że kryteria te należy rozpatrywać rozłącznie i niezależnie także w przypadku rozróżnienia osobistego i gospodarczego ośrodka interesów życiowych.
 
W konsekwencji należy przyjąć - że Urząd Skarbowy uzna Cię polskiego podatnika jeśli - mieszkasz w Polsce przez większą część roku, lub masz w Polsce centrum swoich życiowych interesów, lub też - interesów gospodarczych.
 
Przyjrzyjmy się szczegółowo tym 3 warunkom.
 
I. Do okresu 183 dni wlicza się każdy zaczęty dzień w danym kraju, w tym także weekendy, święta czy dni wolne od pracy. 
 
II. Ośrodek osobistych interesów życiowych - to miejsce, gdzie dana osoba ma więcej więzi rodzinnych, towarzyskich, podejmowanie aktywności społecznej, kulturalnej, sportowej czy też politycznej.
 
W praktyce często podstawowym czynnikiem jest obecność w danym kraju współmałżonka/partnera oraz małoletnich dzieci.
 
W przypadku osób samotnych za ośrodek interesów osobistych przyjmuje się miejsce prowadzenia samodzielnego gospodarstwa domowego, tj. przykładowo relacji z przyjaciółmi, uczestniczenia w życiu kulturalnym, politycznym czy też praktykowania hobby.
 
Dla przykładu, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2018 r. wskazał, że „przez dbałość o ognisko domowe, należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały”.
 
Jeżeli więc pracujesz za granicą, lecz wynajmujesz mieszkanie tylko na czas gdy jesteś w tym miejscu w celach zarobkowych - trudno będzie przekonać fiskusa, że centrum Twoich osobistych interesów leży poza Polską.
 
III.  W przepisach brak jest definicji ośrodka interesów gospodarczych. W praktyce chodzi tu o miejsce, gdzie osiąga się większość swoich dochodów z pracy zarobkowej, wykonywania wolnego zawodu czy prowadzenia działalności gospodarczej.
 
Ponadto pod uwagę może być wzięta kwestia posiadanych inwestycji w danym kraju, majątku ruchomego i nieruchomego, depozytów czy lokat, a także kredytów lub polis ubezpieczeniowych. 
 
Jednakże Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując skargę podatnika z Włoch, wydał korzystną dla Polaków za granicą interpretację, wskazując, iż:  pomimo że pozostawione w Polsce mienie może wpływać na ustalenie ośrodka interesów życiowych, to jednak nie ma ono decydującego charakteru jeśli chodzi o ustalenie interesów gospodarczych. W szczególności nie można mówić o ośrodku gospodarczym w sytuacji, gdy podatnik większość dochodów osiąga z pracy za granicą.
 
Jeśli masz wątpliwości, czy możesz zostać uznany przez Urząd Skarbowy za polskiego rezydenta podatkowego weź więc pod uwagę:
 
że każdorazowo to Urząd Skarbowy interpretuje sytuację podatnika
że jeśli spełniasz choć jeden z opisanych powyżej 3 warunków - najprawdopodobniej będziesz zobligowany do opodatkowania swoich zagranicznych dochodów w Polsce
że możesz sie do tego przygotować - składając w Polsce zawiadomienie o zagranicznym adresie zamieszkania oraz występując o certyfikat rezydencji w kraju, w którym zarobkujesz.
Oczywiście każda sytuacja jest inna - dlatego skontaktuj się z prawnikiem lub Urzędem Skarbowym.

Jeśli nie masz możliwości dostarczenia formularza, lub nie wiesz jak go wypełnić - skontaktuj się z nami.
 
Radca Prawny
Agata Mazur
www.polskiprawnik.co.uk